RÉCIT D'UN PEINTRE D'HISTOIRE
Mikołaj I, konstytucyjny król polski, koronowanym i namaszczonym był w Stolicy za uznaniem polskiego Senatu, i myślę, że Narodu, albowiem skoro destytuować przyszło tego monarchę, trzeba było nowego Sejmu i uchwały sejmowej detronizacyjnej.
Jakim był ten monarcha?? - to należy do historii, ale był zaiste Królem Polskim.
Podobno że taż sama osoba, będąc konstytucyjną dla 4 milionów Polaków i zarazem będąc właścicielem i papieżem dla 60 milionów poddanych w Rosji, uległa koniecznym niekonsekwencjom.
Aleksander II Rosyjski, oprócz tego, że wojska Jego Cesarskiej Mości i Jego administracyjny urząd zalegają Polskę, żadnego innego atrybutu, majestatu, sankcji monarszej polskiej nie posiada. Selon toutes les règles jusqu'aujourd'hui connues dans l'histoire du monde civilisé, Sa Majesté n'est qu'un bien puissant prétendant et dirai-je: jusqu'au violence. Mais Elle n'est point une Majesté polonaise. Ses titres du fils du feu Monarque Polonais appartiennent aux archives de sa famille d'ailleurs très puissante.
Rosja naturalnie ofiaruje Polsce ościenny, pokrewny i znakomity alians. Rosjanie są Słowianami, jak Polacy, Czesi etc. W Rosji jest uczucie patriotyczne, lubo nie ma uszanowania dla patriotyzmów. Rosja więc ma względem Polski element historyczny - prawie że przyszłość Słowiańszczyzny.
Ale człowiek ma dwa charaktery prawa i potrzeby: historyczne i społeczeńskie, Rosja zaś dla społeczności polskiej nic a nic nie ofiaruje. Religię, język (choć to ten sam język!) niszczy. Wszyscy jej inteligentni mężowie są albo ateusze, albo religii powierzchownie udanej, a jednak przy tym arcybiskupów więzi i niweczy Religię. Skąd weźnie potem posłuszeństwo ? ? ? Jak płomienie się rozdmuchają - na górze ateizm, na dole fanatyzm, a Religia znieważona! Rosja więc nic i nic jako społeczność nie ofiaruje.
Natomiast też potrzebę bierze Austria i (nic nie ofiarując jako historyczny element cało-słowiański) ofiaruje wszystko jako społeczeństwo... Dnia, którego Austria weźnie chorągiew słowiańską, albo dnia, którego Rosja weźnie system parlamentarno-autonomijny austriacki... jedno z tych ciał usunie się, albo wielki i piękny kongres powstanie.
Ale czy jest dość ludzi bezstronnych i mających miłość??