BEZ PRZESADY - Z ŹRÓDEŁ WSZELAKICH
(NOTA BIEŻĄCA)
1. Natura wybuchu
Dolnych warstw konspiracji nie mógł wstrzymać bezimienny Komitet, choćby dlatego właśnie, że niejawny. A nie mógł dyscypliny tej utrzymać pod obrazą ciosu gwałtownego poborem dokonanego, który wyłącznie właśnie patriotyczną ludność dotknął.
2. Warstwy działalne
Rzemieślnicy - ludzie ubożsi - szlachta szara, drobna - następnie fabryczne miasteczka, dalej okolice fabryczne i min-górniczych - dalej bliscy skompromitowania, a w tych dniach zamożna warstwa górnej szlachty indywidualnie rusza. Ze szkoły Puławskiej pojedyńczo lubo ogół zaprzeczył udziału. ,
Komunikacje wewnątrz i zewnątrz Rzeczypospolitej 3.
Żaden oddział Konfederacji Narodowej nie jest w komunikacji z zachodnią granicą - wewnątrz nie mniej Warszawa zamknięta.
Miejsca starć się4.
Płock, Płońsk, Jedlna, Radom, Bodzentyn, Kielce, Kodeń, Bukowo, Radzyń, Stok, Biała, Radomsk, Grójec, Mogilnica.
Nazwiska wodzów pewne i wątpliwe 5.
Pewno: Frankowski, lat około 34, oblegał Płock z różną fortuną. Niepewne: pułkownik Konfederacji Bogdan pewno Zegrzda adwokat, który pono w niefortunie podjazdu swego życie sobie ukrócił. ,,
Liczba6.
Uzbrojonych istotnie bez przesady, nie ma nad 10 000; uzbrojonych wątpliwie - razem liczy się 20 000. Broń w napadach nocnych pierwszych robiona na miejscumiecze krótkie, obosieczne, do rzymskich starych dag podobne przed przejęciem mieczów gallickich. ,:
7. Liczba strat obustronna
Bez przesady: z obozu najeźdźców Rzeczypospolitej - 800 żołnierzy ległych, 5 pułkowników i dygnitarzy śledczych razem, 3 generałów.
Z naszej strony: zabitych, rannych i wziętych razem około tysiąc (1000).
Energia żołnierzy rosyjskich i władz8.
Napadnięci w nocy myśleli, że żart, i śmieli się - potem bronili się dość oficjalnie - dalej: dopełniają obowiązków sołdackich, ale jeńcy, których chwytają, nie są jeńcy: są to w drogach łapani i ci, co do obozu powstańczego przekradają się. Tych gdy złapią, kontenci są, bo raporta robią, które ich zaspokajają. TAK JEST.
Lud wiejski rolny9.
W dwóch lub czterech wsiach, powołany przez szlachtę otwarcie, z obietnicą nagrody ziemskiej, nie ruszył się Indziej w drobnej cząstce poszedł; wszędziegdzie katolicki, nie zdradza i pomaga cywilnie w potrzebach socjalnych tylko. .,
10. Logika Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej
Pewna jest, iż Rząd ogłosił uwłaszczenie Ludu za mdemnizacją właścicielom, przez Naród z czasem wypłacić się mającą; nie poruszyło to i tak martwego włościanina, ale natomiast górne warstwy bardzo to dobrze przyjęły, albowiem tuszyć dobrze zaczynają o rozsądku Rządu powstańczego .
11. Margrabia Wielopolski i rządowe polityczności w biurach i salonach
Wielopolski za ostatnią rzecz uważa odwołanie się do Ludu rolnego, ale organiczneto jest przez kurię-sołtysówry zaś dziwacznym dozwala bieg dawać pomysłom manifestacji, ogłaszającej Konstantego na króla polskiego, aby na o pi z góry, a na lud sołtysów z dołuod razu zadziaławszy, dwie równoczesne na dwóch biegunach powstania zrobił dywersje. Widzi on jaśniej niż Moskale! Widzi, co się dzieje., z dołu, z gónięprzez
Oto, bez egzageracji, ile się wie dziś.
Cyprian N.
1863